Co to jest łąkotka kolana i jaką pełni rolę?

Łąkotka kolana to kluczowy element anatomiczny stawu kolanowego, pełniący istotne funkcje ochronne i biomechaniczne. Znajduje się pomiędzy kością udową a kością piszczelową. Każde kolano zawiera dwie łąkotki: boczną oraz przyśrodkową, które różnią się budową i stopniem ruchomości[1][2][4].

Czym jest łąkotka kolana?

Łąkotka kolana to włóknisto-chrzęstna struktura, która zlokalizowana jest pomiędzy powierzchniami kości udowej i piszczelowej w obrębie stawu kolanowego. Wyróżnia się łąkotkę przyśrodkową oraz łąkotkę boczną[1][2][4]. Obydwie mają kształt półpierścienia, jednak łąkotka przyśrodkowa jest szersza i dłuższa, natomiast boczna jest bardziej zakrzywiona i wykazuje większą mobilność[1][2].

Łąkotki są silnie unaczynione i unerwione, dzięki czemu staw jest bardziej wrażliwy na urazy i przeciążenia, a uszkodzenia manifestują się bólem i obrzękiem[2].

Budowa i właściwości łąkotki

Każda łąkotka zbudowana jest z tkanki chrzęstno-włóknistej. Taka budowa zapewnia jej zarówno elastyczność, jak i trwałość, niezbędne do przenoszenia znaczących obciążeń mechanicznych podczas codziennych ruchów, jak chodzenie, bieganie czy skakanie[1][4]. Podstawową funkcją materiału chrzęstno-włóknistego jest zwiększenie wytrzymałości na siły ściskające i rozciągające.

Specyficzne ułożenie i kształt łąkotki umożliwiają jej ścisłe dopasowanie do powierzchni stawowych kolana, co ma kluczowe znaczenie dla poprawnej biomechaniki ruchów i stabilności stawu[1][2].

Funkcje łąkotki kolana

Amortyzacja to najważniejsza rola łąkotki. Rozkłada ona ciężar ciała na większą powierzchnię, co obniża jednostkowy nacisk na chrząstkę stawową i kości. Dzięki temu chroni tkanki przed szybkim zużyciem i mikrourazami[1][2][3].

Stabilizacja stawu kolanowego to kolejna kluczowa funkcja. Poprzez dopasowanie do powierzchni stawowych łąkotka minimalizuje ryzyko przemieszczeń, niestabilności oraz urazów stawu. Poprawia także rozkład sił działających w kolanie[1][2][3].

Łąkotka wspomaga ruchy obrotowe kolana, adaptując się podczas zginania i prostowania. Zapobiega tym samym nadmiernej eksploatacji chrząstki i zmniejsza ryzyko zmian zwyrodnieniowych[1][2][3].

Poprzez amortyzację i stabilizację łąkotka skutecznie chroni chrząstkę stawową przed przedwczesnym zużyciem[1][2][3].

Uszkodzenia łąkotki: przyczyny i objawy

Uszkodzenia łąkotki są jednym z najczęstszych problemów ortopedycznych, szczególnie w przypadku łąkotki przyśrodkowej, która z powodu mniejszej ruchomości jest bardziej narażona na urazy[2]. Typowe przyczyny to urazy skrętne, przeciążenia lub zmiany zwyrodnieniowe związane z wiekiem[1][2][3].

Objawy uszkodzenia obejmują ból, obrzęk, ograniczenie ruchomości oraz uczucie blokowania się stawu. Często pojawia się także „zacinanie” kolana, co utrudnia pełne wyprostowanie lub zgięcie stawu[1][2][3]. Uszkodzenia mogą występować w tzw. „triadzie uszkodzeń kolana”, wraz z urazem więzadła pobocznego piszczelowego oraz więzadła krzyżowego przedniego[2].

Diagnostyka i leczenie uszkodzeń łąkotki

Diagnozowanie uszkodzeń łąkotki opiera się na wywiadzie, badaniu klinicznym oraz badaniach obrazowych, takich jak rezonans magnetyczny czy artroskopia[1][3]. Leczenie zależy od stopnia i rodzaju uszkodzenia. W przypadku niewielkich pęknięć często stosuje się metody nieoperacyjne, obejmujące rehabilitację i farmakologiczną terapię bólu[3].

Cięższe uszkodzenia wymagają leczenia chirurgicznego, najczęściej w postaci artroskopii, podczas której możliwe jest zszycie, resekcja uszkodzonego fragmentu, bądź rekonstrukcja łąkotki[3]. Kluczowym elementem rekonwalescencji jest prawidłowo przeprowadzona rehabilitacja, zapewniająca przywrócenie funkcji stawu oraz zapobieganie nawrotom urazu.

Znaczenie łąkotki dla zdrowia stawu kolanowego

Rolą łąkotki jest nie tylko ochrona struktur kostnych, ale również zapewnienie trwałości i sprawności całego stawu kolanowego. Odpowiednia funkcja łąkotki warunkuje prawidłowe poruszanie się, minimalizuje ryzyko uszkodzeń i rozwoju zmian zwyrodnieniowych. Zachowanie integralności łąkotki jest kluczowe dla długotrwałego zdrowia i sprawności kolana[1][2][3][4].

Podsumowanie

Łąkotka kolana odgrywa fundamentalną rolę biomechaniczną i ochronną w stawie kolanowym. Jej prawidłowa budowa i funkcja umożliwiają amortyzację, stabilizację ruchów, ochronę chrząstki oraz sprzyjają prawidłowej pracy stawu kolanowego. Uszkodzenia łąkotki są powszechne i prowadzą do szeregu powikłań, dlatego tak istotna jest szybka diagnostyka i właściwe leczenie

Źródła:

1. https://www.doz.pl/czytelnia/a15234-Lakotka__przyczyny_objawy_diagnostyka_i_leczenie_uszkodzenia_lakotki
2. https://www.orthosrehabilitacja.pl/blog/lakotka-w-kolanie-jej-rola-urazy-i-leczenie-jak-wyglada-jej-rehabilitacja
3. https://medicomfort.pl/leczenie-uszkodzonych-lakotek-diagnostyka-i-metody-leczenia/
4. https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-ukladu-ruchu,lakotka—budowa-i-funkcje–przyczyny–objawy-i-leczenie-urazow-lakotki,artykul,00583372.html