Gdzie znajduje się łąkotka i za co odpowiada?

Łąkotka jest kluczowym elementem stawu kolanowego, odpowiadającym za amortyzację oraz stabilizację tego stawu. Znajduje się pomiędzy kością udową a piszczelową. W każdym kolanie występują dwie łąkotki: boczna i przyśrodkowa, a ich uszkodzenia należą do najczęstszych urazów kolana[3][4][8][9][13][19].

Położenie i budowa łąkotki

Łąkotka zlokalizowana jest w stawie kolanowym, dokładnie między końcami kości udowej i piszczelowej[1][4][8][9]. W każdym kolanie znajdują się dwie łąkotki: boczna (zewnętrzna) oraz przyśrodkowa (wewnętrzna)[4][5][8]. Łąkotka przyśrodkowa jest szersza i dłuższa od bocznej, natomiast łąkotka boczna wyróżnia się bardziej zakrzywionym kształtem[4][5].

Zbudowana jest głównie z tkanki chrzęstnej włóknistej zawierającej kolagen typu I, fibrochondrocyty, proteoglikany, kwas hialuronowy oraz dużą ilość wody. Taka struktura zapewnia jej wytrzymałość, elastyczność i zdolność do amortyzacji obciążeń[4][8].

Łąkotki są przyczepione do kości piszczelowej oraz stabilizowane przez więzadła łąkotkowo-udowe, które częściowo zapewniają dopływ krwi, choć ukrwienie tej struktury jest silnie ograniczone[7][15].

Główne funkcje łąkotki w stawie kolanowym

Rolą łąkotki jest przede wszystkim amortyzacja wstrząsów oraz rozpraszanie sił działających na staw kolanowy. Dzięki temu ochrania powierzchnie stawowe przed przeciążeniami mechanicznymi[3][5][8][15].

Łąkotka zapewnia również stabilizację stawu, wpływając na prawidłowe ustawienie kości w czasie ruchu i odpoczynku[3][5][8]. Odpowiada również za zwiększenie powierzchni styku między kością udową i piszczelową, co pozwala na lepsze przenoszenie sił podczas obciążenia kończyny[4][5].

Dodatkowo, łąkotki odgrywają znaczącą rolę w ułatwianiu ruchów obrotowych kolana oraz minimalizowaniu tarcia pomiędzy kośćmi[3][15].

Budowa mikroskopowa i mechanizmy działania

Łąkotki zbudowane są z fibrochondrocytów, które współtworzą sieci włókien kolagenu typu I. Elementy te zapewniają strukturze odporność na siły rozciągające i ściskające[4][8]. Obecność proteoglikanów, kwasu hialuronowego oraz dużej ilości wody umożliwia jej pełnienie roli „poduszki” amortyzującej wstrząsy[4].

Podczas ruchu kolana łąkotki przesuwają się, dopasowując powierzchnie stawowe oraz skutecznie absorbując nawet znaczne siły mechaniczne[2][8]. Interakcje z więzadłami i torebką stawową mają istotny wpływ na stabilność oraz funkcjonalność całego stawu kolanowego[7][15].

Urazy i problemy z regeneracją łąkotki

Uszkodzenia łąkotek są jednymi z najczęstszych urazów kolan. Wynika to z ich kluczowych funkcji oraz udziału w przenoszeniu obciążeń w trakcie ruchu[13][19]. Ograniczone ukrwienie łąkotki znacząco utrudnia jej efektywną regenerację po urazach, przez co leczenie i rehabilitacja wymagają czasu oraz specjalistycznego podejścia[7][15].

Znaczenie łąkotki dla pracy stawu kolanowego

Łąkotka ma podstawowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania stawu kolanowego. Każde kolano wyposażone jest w dwie łąkotki, które działają w ścisłej współpracy z innymi elementami anatomicznymi kolana – więzadłami i torebką stawową[4][8][9]. Ich integralność warunkuje sprawność fizyczną oraz minimalizuje ryzyko poważnych zmian zwyrodnieniowych stawu w późniejszym wieku[15][19].

Podsumowanie

Łąkotka to chrzęstna, półksiężycowata struktura znajdująca się w stawie kolanowym między kością udową a piszczelową. W każdym kolanie występuje łąkotka boczna i przyśrodkowa. Odpowiadają za amortyzację, stabilizację, zwiększenie powierzchni stawowej oraz umożliwiają ruchy obrotowe kolana. Ograniczone ukrwienie łąkotki powoduje trudności w jej regeneracji po uszkodzeniach, które stanowią jedne z najczęstszych urazów kolana[3][4][5][7][8][9][13][15][19].

Źródła:

• [1] https://wsjp.pl/haslo/podglad/74508/lakotka
• [2] https://www.drmick.pl/wp-content/uploads/2020/03/OMP019.pdf
• [3] https://sportsmedic.pl/uszkodzenie-lakotki-wroclaw/
• [4] https://portal.abczdrowie.pl/lakotka-charakterystyka-lakotka-przysrodkowa-lakotka-boczna-objawy-uszkodzenia/6955965461375488a
• [5] https://www.doz.pl/czytelnia/a15234-Lakotka__przyczyny_objawy_diagnostyka_i_leczenie_uszkodzenia_lakotki
• [7] https://www.sport-med.pl/leczenie/lakotka-tarczowata
• [8] https://arstanmedica.pl/lakotka-budowa-i-funkcja
• [9] https://www.orthosrehabilitacja.pl/blog/lakotka-w-kolanie-jej-rola-urazy-i-leczenie-jak-wyglada-jej-rehabilitacja
• [13] https://fizjoterapeuty.pl/anatomia/lakotki.html
• [15] https://rehab-gdansk.pl/bol-kolana-uszkodzenie-lakotki-przysrodkowej-lakotki-bocznej/
• [19] https://ortopediainfo.pl/baza-wiedzy/staw-kolanowy/uszkodzenia-i-patologie-lakotki/